Contents
Khởi động sao tam giác là giải pháp hiệu quả giúp giảm áp dòng điện khởi động, bảo vệ động cơ và thiết bị điện khỏi hư hỏng. Phương pháp này cũng đảm bảo đủ mô-men xoắn để động cơ chuyển đổi mượt mà từ chế độ sao sang tam giác.
Khởi động Sao Tam Giác là gì?
Khởi động sao tam giác là mạch điện phổ biến, dùng để khởi động động cơ cảm ứng ba pha công suất lớn (11 – 110 kW). Mạch này gồm ba công tắc tơ, một rơ le quá tải (hoặc bộ ngắt mạch) và một bộ đếm thời gian.
Mạch điều khiển sao tam giác giảm dòng khởi động, giảm tải cho động cơ. Nếu động cơ quá tải, không đủ mô-men xoắn để đạt tốc độ cần thiết khi chuyển sang chế độ tam giác.
Sơ đồ mạch khởi động sao tam giác
Ưu điểm:
- Chi phí thấp.
- Không giới hạn số lần khởi động.
- Giảm áp dòng khởi động, kéo dài tuổi thọ thiết bị.
- Mô-men xoắn cao trên mỗi ampe.
Nhược điểm:
- Điện áp cung cấp phải tương đương điện áp định mức của động cơ.
- Dòng khởi động giảm 3 lần, mô-men xoắn chỉ đạt ⅓, ảnh hưởng đến khả năng khởi động ban đầu.
Tác dụng của Đấu Sao Tam Giác
Khởi động sao tam giác giảm dòng điện khi khởi động động cơ. Động cơ cảm ứng lớn ở chế độ tam giác có thể tạo dòng khởi động gấp 5 lần tải định mức, gây hư hỏng linh kiện, thậm chí cháy nổ do quá nhiệt. Điện áp sụt giảm cũng ảnh hưởng đến các thiết bị khác trong hệ thống.
Khởi động sao tam giác giảm điện áp khởi động, từ đó giảm dòng khởi động. Điện áp qua cuộn dây giảm khoảng 60%, dẫn đến giảm mô-men xoắn, bảo vệ mạch điện trong quá trình khởi động.
Sơ đồ đấu nối sao tam giác
Khi nào nên sử dụng Khởi động Sao Tam Giác?
Khởi động sao tam giác phù hợp với ứng dụng có mô-men xoắn khởi động từ thấp đến trung bình, vì mô-men xoắn chỉ bằng ⅓ so với khởi động trực tiếp. Động cơ tải nặng ngay từ đầu không phù hợp với phương pháp này, vì cần đạt tốc độ nhất định trước khi chuyển từ sao sang tam giác.
Mạch điện này thường dùng cho động cơ 3 pha trong công nghiệp. Nhà Thầu Cơ Điện Lạnh Phú Hải chuyên thi công lắp đặt hệ thống cơ điện cho nhiều công trình. Xem thêm dịch vụ tại đây.
Nguyên Lý Hoạt Động
- Hai công tắc tơ (chính và tam giác) luôn đóng.
- Công tắc tơ sao chỉ hoạt động khi khởi động, cấp dòng điện cho cuộn dây ở chế độ sao.
- Dòng điện chế độ sao nhỏ hơn 3 lần so với chế độ tam giác, nên định mức công tắc tơ sao chỉ bằng ⅓ động cơ.
- Ban đầu, công tắc tơ chính và sao đóng.
- Bộ đếm thời gian kích hoạt, ngắt công tắc tơ sao và đóng công tắc tơ tam giác.
- Bộ hẹn giờ điều khiển việc chuyển đổi từ sao sang tam giác.
Phân Loại Mạch Sao Tam Giác
Hai loại mạch chính:
- Mạch khởi động mở sao tam giác (Open Transition): Phổ biến nhất. Cuộn dây động cơ được ngắt khi chuyển từ sao sang tam giác. Mạch này sử dụng 3 công tắc tơ và 2 rơ le trễ.
- Mạch khởi động đóng sao tam giác (Closed Transition): Không cần ngắt động cơ khi chuyển đổi. Sử dụng thêm công tắc tơ và điện trở chuyển tiếp để giảm đột biến dòng điện.
Sơ Đồ và Cách Đấu Mạch Điện Sao Tam Giác
Mạch Khởi Động dùng Nút Nhấn ON/OFF
Mạch này đơn giản nhưng dễ xảy ra sai sót do điều khiển bằng tay.
Mạch khởi động bằng tay
Các bước:
- Nhấn ON1: Động cơ chạy chế độ sao.
- Nhấn OFF1: Động cơ giảm tốc, dừng.
- Nhấn ON2: Động cơ chạy chế độ tam giác.
- Động cơ chạy ổn định.
- Nhấn OFF2: Động cơ dừng.
Mạch Khởi Động Sao Tam Giác dùng Timer
Mạch này dùng nút ON/OFF và timer để chuyển mạch tự động.
Mạch khởi động dùng Timer
Các bước:
- Nhấn ON: Động cơ chạy chế độ sao, timer bắt đầu đếm ngược.
- Hết thời gian timer: Động cơ chuyển sang chế độ tam giác.
- Động cơ dừng khi nhấn OFF hoặc quá tải.
Mạch Khởi Động Tối Ưu
Mạch này khắc phục nhược điểm của mạch dùng timer, tránh lãng phí điện năng.
Mạch khởi động tối ưu
Mạch Khởi Động Sao Tam Giác bằng PLC
Mạch này hiệu quả nhất nhưng chi phí cao và phức tạp. Cần kỹ thuật chuyên môn để lắp đặt.
Mạch khởi động bằng PLC
Lưu ý Lựa Chọn Công Suất Thiết Bị
Động cơ hoạt động chủ yếu ở chế độ tam giác, chế độ sao chỉ dùng khi khởi động. Cần chú ý đến công suất, điện áp của contactor chính và contactor tam giác.
Ví dụ: Động cơ 220Hp (160kW), dòng điện định mức 294A, điện áp 380V (tam giác) / 660V (sao). Dòng điện contactor chính và tam giác là 294A / 2 = 147A. Dòng điện contactor sao nhỏ hơn 147A.
Khởi động sao tam giác giúp điều chỉnh dòng điện khởi động cho động cơ ba pha. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, nên lựa chọn đơn vị thi công lắp đặt uy tín như Nhà Thầu Cơ Điện Lạnh Phú Hải. Liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ.