Contents
Việc siết bu lông đúng lực là yếu tố quan trọng trong quá trình thi công và lắp đặt các kết cấu, máy móc. Lực siết không đủ có thể dẫn đến nguy cơ lỏng lẻo, gây mất an toàn, trong khi siết quá chặt có thể làm hỏng ren, giảm tuổi thọ của bu lông và kết cấu. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về Tiêu Chuẩn Lực Siết Bu Lông, giúp bạn nắm vững kiến thức này để đảm bảo sự an toàn và bền vững cho công trình.
Lực Siết Bu Lông là gì?
Lực siết bu lông (hay mô-men siết) là lực được tạo ra khi vặn bu lông bằng dụng cụ siết, tạo ra ma sát giữa các bề mặt tiếp xúc của bu lông, đai ốc và chi tiết ghép nối. Lực này tạo ra ứng suất căng ban đầu, giúp giữ chặt các chi tiết với nhau. Nói cách khác, lực siết bu lông chính là mô-men xoắn kết hợp với đai ốc để kẹp chặt các chi tiết.
Độ lớn của lực siết bu lông phụ thuộc vào hai yếu tố chính:
- Đường kính của bu lông: Bu lông có đường kính lớn hơn yêu cầu lực siết lớn hơn.
- Cấp bền của bu lông: Cấp bền càng cao, lực siết cho phép càng lớn.
Tiêu Chuẩn Lực Siết Bu Lông tại Việt Nam
Mỗi loại bu lông với tiêu chuẩn khác nhau sẽ có quy định riêng về lực siết. Sự khác biệt này xuất phát từ kích thước, cấp bền, cơ tính và vật liệu chế tạo.
Tại Việt Nam, tiêu chuẩn lực siết bu lông được quy định trong các văn bản sau:
- TCVN 8298:2009: Công trình thủy lợi – Yêu cầu kỹ thuật trong chế tạo và lắp ráp thiết bị cơ khí, kết cấu thép.
- TCVN 1916:1995: Bu lông, vít, vít cấy và đai ốc – Yêu cầu kỹ thuật.
Tùy thuộc vào ngành nghề và ứng dụng cụ thể, bạn cần tham khảo tiêu chuẩn tương ứng để xác định lực siết chính xác.
Bảng Tra Lực Siết Bu Lông (Tham Khảo)
Bảng tra dưới đây dựa trên TCVN 1916:1995, chỉ mang tính chất tham khảo. Trong thực tế, nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến lực siết, bao gồm sai số con người, cách xử lý bề mặt, chất bôi trơn, điều kiện môi trường,… Do đó, để xác định lực siết chính xác nhất, cần tiến hành thử nghiệm thực tế khi lắp đặt.
Cách Xác Định Lực Siết Bu Lông
Để xác định lực siết bu lông, cần biết đường kính và cấp bền của bu lông. Sau đó, tra cứu trong bảng tiêu chuẩn tương ứng. Giao điểm giữa hàng đường kính và cột cấp bền sẽ cho biết giá trị lực siết tiêu chuẩn.
Ví dụ:
- Bu lông M33, cấp bền 6.6, đai ốc dày 50mm: Lực siết tiêu chuẩn là 990 Nm (TCVN 1916:1995).
- Bu lông M8, cấp bền 12.9, đai ốc dày 13mm: Lực siết tiêu chuẩn là 40.1 Nm (TCVN 1916:1995).
Kết Luận
Lực siết bu lông là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độ bền và an toàn của kết cấu. Việc tuân thủ tiêu chuẩn lực siết bu lông là điều cần thiết để đảm bảo chất lượng công trình. Hãy luôn tham khảo các tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) hoặc tiêu chuẩn quốc tế phù hợp để xác định lực siết chính xác cho từng loại bu lông và ứng dụng cụ thể.