Khởi động Sao Tam Giác: Nguyên Lý và Sơ Đồ Đấu Nối Chi Tiết

Khởi động sao tam giác là một giải pháp hiệu quả giúp giảm áp dòng điện khởi động, bảo vệ máy móc và thiết bị điện khỏi hư hỏng. Phương pháp này cũng đảm bảo đủ mô-men xoắn để động cơ hoạt động ổn định khi chuyển từ chế độ sao sang tam giác. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguyên lý hoạt động, ưu nhược điểm, các loại mạch và cách đấu nối sao tam giác.

Khởi động Sao Tam Giác là gì?

Khởi động sao tam giác là mạch điện phổ biến dùng để khởi động động cơ cảm ứng ba pha công suất lớn (từ 11kW đến 110kW). Mạch này thường gồm ba công tắc tơ, một rơ le quá tải (hoặc bộ ngắt mạch) và một bộ đếm thời gian. Mục đích chính là giảm dòng khởi động, tránh quá tải cho động cơ. Nếu động cơ bị quá tải, nó sẽ không đủ mô-men xoắn để đạt tốc độ cần thiết khi chuyển sang chế độ tam giác.

Mô hình mạch khởi động sao tam giác

Ưu điểm:

• Chi phí thấp.
• Không giới hạn số lần khởi động.
• Giảm dòng khởi động, kéo dài tuổi thọ thiết bị.
• Mô-men xoắn cao trên mỗi ampe.

Nhược điểm:

• Yêu cầu điện áp cung cấp phải tương đương với điện áp định mức của động cơ.
• Dòng khởi động giảm, dẫn đến mô-men xoắn khởi động cũng giảm, ảnh hưởng đến khả năng khởi động ban đầu. Sau đoạn mở đầu, chèn liên kết nội bộ đầu tiên. Bạn có thể tìm hiểu thêm về mạch động lực sao tam giác tại đây.

Tác dụng của Đấu Sao Tam Giác

Đấu sao tam giác giúp giảm dòng điện khởi động của động cơ. Một động cơ cảm ứng lớn ở chế độ tam giác có thể tạo ra dòng khởi động gấp 5 lần khả năng chịu tải, gây quá tải cho mạch điện, hư hỏng linh kiện, thậm chí gây hỏa hoạn do nhiệt độ tăng cao. Ngoài ra, điện áp sụt giảm cũng ảnh hưởng đến các thiết bị khác trong hệ thống.

Khi sử dụng khởi động sao tam giác, điện áp khởi động giảm khoảng 60%, dẫn đến giảm dòng khởi động và mô-men xoắn, bảo vệ mạch điện trong giai đoạn khởi động.

Sơ đồ đấu nối sao tam giác

Khi nào nên sử dụng Khởi động Sao Tam Giác?

Khởi động sao tam giác phù hợp với các ứng dụng có mô-men xoắn khởi động từ thấp đến trung bình. Do mô-men xoắn khởi động nhỏ hơn so với các phương pháp khởi động khác, nên không phù hợp với các động cơ cần tải nặng ngay từ đầu. Động cơ cần đạt một tốc độ nhất định trước khi chuyển từ sao sang tam giác. Tham khảo thêm về mạch điện sao tam giác để hiểu rõ hơn.

Nguyên Lý Hoạt động của Mạch Điện Sao Tam Giác

1. Trong quá trình hoạt động, công tắc tơ chính và công tắc tơ tam giác luôn đóng.
2. Công tắc tơ sao chỉ đóng khi khởi động động cơ.
3. Dòng điện ở chế độ sao nhỏ hơn dòng điện ở chế độ tam giác khoảng 3 lần.
4. Ban đầu, công tắc tơ chính và công tắc tơ sao đóng.
5. Sau đó, bộ đếm thời gian kích hoạt ngắt công tắc tơ sao và đóng công tắc tơ tam giác.
6. Việc chuyển đổi từ sao sang tam giác được điều khiển bởi bộ hẹn giờ. Bạn đang tìm hiểu về cách đổi kw sang w? Hãy xem bài viết này.

Phân Loại Mạch Sao Tam Giác

Có hai loại mạch sao tam giác chính:

• Mạch khởi động mở sao tam giác (Star Delta Open Transition Starter): Phổ biến nhất, cuộn dây động cơ được mở trong quá trình chuyển đổi từ sao sang tam giác. Mạch này sử dụng 3 công tắc tơ và 2 rơ-le trễ.
• Mạch khởi động đóng sao tam giác (Star Delta Closed Transition Starter): Không cần ngắt động cơ khỏi nguồn điện khi chuyển đổi. Mạch này sử dụng công tắc tơ và điện trở chuyển tiếp để giảm sự đột biến dòng điện.

Sơ Đồ và Cách Đấu Mạch Điện Sao Tam Giác

Mạch Khởi động dùng nút nhấn ON/OFF

Mạch này đơn giản nhưng dễ xảy ra sai sót do điều khiển bằng tay.

Mạch khởi động bằng tay

Các bước: Nhấn ON1 (chế độ sao) -> Nhấn OFF1 -> Nhấn ON2 (chế độ tam giác) -> Nhấn OFF2 (dừng).

Mạch Khởi động Sao Tam Giác dùng Timer

Mạch này sử dụng timer để tự động chuyển đổi chế độ.

Mạch khởi động dùng Timer

Các bước: Nhấn ON -> Timer đếm ngược -> Chuyển sang chế độ tam giác -> Nhấn OFF hoặc quá tải để dừng.

Mạch Khởi động Tối Ưu

Mạch này khắc phục nhược điểm của mạch dùng Timer bằng cách ngắt Timer sau khi chuyển sang chế độ tam giác, tiết kiệm điện năng.

Mạch khởi động tối ưu

Mạch Khởi động Sao Tam Giác bằng PLC

Mạch này hiệu quả cao nhưng chi phí lớn và phức tạp.

Mạch khởi động bằng PLC Bạn đang tìm kiếm thông tin về giá máy bơm tăng áp tự ngắt? Click vào đây.

Lưu ý lựa chọn công suất thiết bị trong mạch sao tam giác

Động cơ hoạt động chủ yếu ở chế độ tam giác, nên cần chú ý đến công suất và điện áp của contactor chính và contactor tam giác. Contactor sao chỉ chịu dòng ngắn trong giai đoạn khởi động.

Kết luận

Khởi động sao tam giác là phương pháp hiệu quả để khởi động động cơ ba pha, giúp giảm dòng khởi động và bảo vệ thiết bị. Việc lựa chọn loại mạch và cách đấu nối phù hợp phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng ứng dụng. Nên tham khảo ý kiến chuyên gia để đảm bảo an toàn và hiệu quả vận hành. sơ đồ nguyên lý mạch sao tam giác